Zwangerschap gerelateerde klachten

Oorzaken

Een zwangerschap is een hele bijzondere en unieke periode in het leven van een vrouw. Een tijd die staat voor transformatie, zowel fysiek als mentaal. Moeder (en vader) worden is een diepgaande en blijvende verandering in een mensenleven. Gedurende de zwangerschap vinden grote lichamelijke en mentale veranderingen plaats. Soms kan dit leiden tot fysieke pijnklachten; te weinig kracht of stabiliteit, maar soms ook een teveel aan spanning en stress. Adem en ontspanningsoefeningen kunnen helpen stress beter te dragen. Daarbij speelt ook de gewichtstoename en veranderde lichaamshouding een rol. Het zwaartepunt van uw lichaam komt anders te liggen. De rechte buikspieren komen meer op rek te staan en de ligamenten in o.a. het bekken worden zachter onder invloed van de zwangerschapshormonen. Dit geeft de baby nu en later met de bevalling meer ruimte. Erg functionele veranderingen dus. Maar minder sterke buikspieren kunnen bijvoorbeeld ook rugklachten veroorzaken doordat het zwaarder wordt om het lichaam goed rechtop te houden, of om te staan. Veel vrouwen krijgen last van pijn in de lage rug of het bekkengebied door de groeiende baarmoeder en het steeds zwaarder wordende kindje en afnemende stabiliteit van gewrichten door het zachter worden van de ligamenten. Sommige vrouwen hebben last van hoofdpijn, spierpijn of vermoeidheid. Symmetrie in houding en beweging is belangrijk gedurende de zwangerschap. Een paar kleine aanpassingen in uw dagelijkse bewegingen kunnen een groot effect hebben op pijnklachten. Gespecialiseerde fysiotherapie helpt om bepaalde klachten tijdens of na de zwangerschap te verlichten. Klik hier voor meer informatie over onze behandelmogelijkheden.
Bewust leren voelen wat er gebeurt in uw veranderende lichaam en hier op een adequate manier mee om kunnen gaan is waardevol. Ook tijdens de bevalling is een goed lichaamsbewustzijn helpend. Heeft u vragen of wilt u direct een afspraak maken, neem gerust contact met ons op.

Veel tijdens de zwangerschap worden veroorzaakt door de sterk veranderende hormoonspiegel. Ook in het brein vinden grote hormonale veranderingen plaats. Het hormoon oxytocine is bij zwangere vrouwen bijvoorbeeld in zo’n hoge mate aanwezig, nog hoger dan bij een niet zwangere vrouw gedurende haar hele leven. Ook het hormoon HCG, dat misselijkheid kan veroorzaken, is enorm hoog. Bij niet zwangere vrouwen ligt dit tussen de 0 en 5 iu/l.* Bij 10 weken zwangerschap schommelt dit tussen de 50.000 en 288.000 iu/l. Je ziet hierbij de enorme invloed van hormonen. Hoewel sommige vrouwen ook weinig verschil merken hoe zij zich normaal gesproken voelen, dit is bij iedere vrouw en ook iedere zwangerschap weer anders.

*iu/l: international units per liter.

Bekkeninstabiliteit of 'normale' rugpijn?

De zwangerschapshormonen maken de spieren en ligamenten (banden) in het hele lichaam zachter en weker. Het hele lichaam transformeert, wordt zachter en bereidt zich zo voor op de bevalling. Dit proces kan bij sommige vrouwen ook een gevoel van instabiliteit en pijnklachten veroorzaken; in het bekkengebied, lage rug / SI-gewrichten of de liezen. De meeste zwangere vrouwen krijgen rugklachten na langere tijd zitten, staan of lopen. Soms is de pijn al aanwezig bij het opstaan of ontstaat deze bij omdraaien in bed. Vaak straalt pijn uit naar de billen, bovenbenen of het schaambot. Deze ‘gewone rugpijn’ is geen bekkeninstabiliteit en komt bij 75% van de aanstaande moeders voor. Rust nemen en ontspannen zijn heel belangrijk om klachten draaglijk te houden en te verlichten.

De SI gewrichten

De SI gewrichten vormen de verbinding tussen het sacrum /stuitje en de twee bekkenhelften (ilium). Ze zijn voelbaar als twee kleine kuiltjes in de onderrug. De SI gewrichten worden voortdurend zwaar belast omdat ze de krachten geleiden van het bovenlichaam naar heupen/benen. Belangrijke gewrichtjes, ondanks hun zeer geringe beweeglijkheid. Ook de ligamenten van de SI-gewrichten worden onder invloed van de zwangerschapshormonen losser. Daarbij komt nog de groei van de baarmoeder, de veranderende lichaamshouding doordat de buik steeds meer naar voren komt wat zorgt voor een veranderende stand van de rug (meer hol) en het bekken. Door deze factoren worden de SI gewrichten anders, namelijk asymmetrisch belast, wat pijnklachten kan geven. Vaak eenzijdig, maar soms is de pijn ook aan beide kanten voelbaar als pijn in de bilstreek of lage rug. Meestal ontstaat zwangerschap gerelateerde bekkenpijn dus als gevolg van een verschil in beweeglijkheid tussen de beide SI-gewrichten.
Een SI-gewricht kan geblokkeerd raken, waardoor de zo belangrijke minimale beweging niet goed meer mogelijk is. Vaak ontstaat er dan een verhoogde beweeglijkheid /overbelasting van het andere SI gewricht. Mobiliserende oefeningen en symmetrische oefeningen voor de SI-gewrichten helpen meestal erg goed!
Op onderstaande afbeelding ziet u welke organen op de bekkenbodem (pelvic floor) rusten als het ware. Bent u zwanger, dan neemt die druk toe door het groeiende kindje. Het is dus van belang dat de bekkenbodemspieren in goede conditie blijven of weer komen na de bevalling om de organen steun te bieden en verzakking of urine incontinentie te voorkomen.

Stress urine incontinentie

Bij inspanning- of stressincontinentie verliest u urine bij lachen, hoesten, springen of tillen. Dit is een erg vervelende klacht, maar gelukkig zijn er ook goede behandelmogelijkheden. Meestal gaan deze klachten vanzelf weer over na de geboorte. Soms blijven klachten echter tot lang na de bevalling bestaan of ontstaan klachten pas later in uw leven. Is er geen pathologische oorzaak aanwezig, dan kunnen bekkenbodemoefeningen en adviezen mbt toiletgedrag en houding helpen. Wij kunnen u hierbij helpen en voorlichting geven.

Postpartum

Na een bevalling kunnen klachten als lage rugpijn of vermoeidheid lang aanhouden. Ter geruststelling: een natuurlijk herstel van het lichaam treedt nog op tot een jaar na de bevalling. Een diastase bijvoorbeeld heeft een natuurlijke hersteltijd van 6 maanden. Geef uzelf dus ook zeker even de tijd. Blijft u zich nog veel zorgen maken? Even bellen met uw verloskundige kan rust geven. Ook kunnen wij in de periode na de bevalling een aantal keer aan huis behandelen voor een ontspanningsmassage van nek/schouder/rug of voet. Dit is heerlijk ontspannend en werkt stressverlagend. Dit wordt altijd gedaan door een vrouwelijke fysiotherapeut.
Komt u bij ons dan onderzoeken we of uw pijnklachten afwijkend zijn of dat er sprake is van een normaal beloop. We kijken hoe u op een gezonde manier weer fit en sterk kunt worden. Ook kunnen we de bekkenbodem oefeningen (nogmaals) doornemen, zodat eventuele problemen als licht urineverlies sneller overgaan. We kunnen gericht trainen en werken daarbij aan stabiliteit, coördinatie, uithoudingsvermogen en kracht. Het leren van adem en ontspanningsoefeningen kan zeker ook deel uitmaken van een behandeling. Een nieuw evenwicht vinden als moeder kan soms lastig zijn, maar hoe beter en vaker u zich kunt ontspannen en prettig voelt, hoe makkelijker u weer in balans komt.

Diastase

Bij iedere zwangere vrouw ontstaat er een wijking van de rechte buikspieren tijdens de zwangerschap. Dit is functioneel omdat het kindje de ruimte moet hebben. Er komt daardoor meer trekkracht op de peesplaat tussen de beide spierhelften te staan. Dit is allemaal normaal en wenselijk. Alleen als de peesplaat zodanig verzwakt is dat de buikinhoud die achter de peesplaat ligt niet meer kan worden tegengehouden, spreken we van een niet-functionele diastase. Bij de meeste vrouwen blijft er nog altijd ruimte (diastase) bestaan tussen de twee spierhelften. Dit hoeft helemaal geen functionele klachten te geven als de peesplaat tussen de spierhelften zo sterk is dat deze de buikdruk goed op kan vangen. U heeft dan een zogenaamde functionele diastase. Wel kan een diastase er zo uitzien, dat iemand daar niet gelukkig mee is. Psychisch kan een diastase, vaak inclusief extra huid dus wel grote impact hebben, zowel cosmetisch als dat het onzekerheid geeft over het functioneren van de romp (Gitta S, et al. 2017).
Het tapen van de diastase bij de buikspieren heeft als effect dat u makkelijker leert hoe u de spieren aanspant/activeert. Het zelf herstellend vermogen wordt zo geactiveerd. Het is geen vervanging voor buikspieroefeningen.

Ter geruststelling:

Bij het weer gaan trainen van de buikspieren bestaan geen ‘gevaarlijke’ oefeningen, u kunt de diastase nooit erger maken door training. Het enige is dat training helaas onvoldoende effect heeft op het verminderen van overtollige huid a.g. van de diastase. Wel kan uw buik er weer strakker uit komen te zien, ondanks de ruimte tussen de spierhelften.
Een diastase is in geen enkel opzicht te correleren aan een verhoogde kans op urine-incontinentie, een verzakking dan wel een zwakkere bekkenbodem. Een diastase geeft ook géén verhoogd risico op bekkenpijn (Bo et al. 2016).
Vrouwen met en zonder diastase hebben dezelfde kans op lage rugklachten 1 jaar na de geboorte (Sperstad JB, 2016).

ONZE SPECIALISATIES

Heeft u nog vragen
of wilt u direct een afspraak maken?

Fysio Villa Westhof
Berg en Dalseweg 172
6522 CC Nijmegen

024 – 679 1645 info@fysiovillawesthof.nl
Direct een afspraak maken

Openingstijden:

Maandag: 07:00 – 18:00
Dinsdag: 08:00 – 16:30
Woensdag: 08:00 – 16:30
Donderdag: 07:00 – 18:00
Vrijdag: 08:00 – 18:00